Στη θεραπευτική αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη2 χρησιμοποιούνται οι εξής κατηγορίες αντιδιαβητικών δισκίων.

i) Σουλφονυλουρίες

Πρόκειται για εκκριταγωγά φάρμακα, που διεγείρουν τα β-κύτταρα του παγκρέατος για έκκριση ινσουλίνης. Ενδείκνυνται στο ΣΔ2 σαν μονοθεραπεία ή σε συνδυασμό με άλλα αντιδιαβητικά δισκία ή ινσουλίνη.

Η έναρξη θεραπείας πρέπει να γίνεται με μικρές προοδευτικά αυξανόμενες δόσεις για αποφυγή υπογλυκαιμίας.

Οι κυριότερες ανεπιθύμητες ενέργειες είναι η υπογλυκαιμία και η αύξηση του σωματικού βάρους.

Στην κατηγορία αυτή ανήκουν: η γλικλαζίδη (diamicron), η γλιμεπιρίδη (solosa), η γλιβενκλαμίδη (daonil).

ii) Μεγλιτινίδες

Προκειται επίσης για εκκριταγωγά φάρμακα, που διεγείρουν τα β-κύτταρα του παγκρέατος για έκκριση ινσουλίνης, προκαλούν όμως ταχείας και μικρής διάρκειας έκκριση ινσουλίνης.

Ενδείκνυνται σε ΣΔ2 σαν μονοθεραπεία ή σε συνδυασμό με άλλα αντιδιαβητικά δισκία ή ινσουλίνη.

Μπορεί να προκαλέσουν μικρή αύξηση σωματικού βάρους και παρουσιάζουν μικρό κίνδυνο εμφάνισης υπογλυκαιμίας.

Στην κατηγορία αυτή ανήκουν: η ρεπαγλινίδη (novonorm) και η νατεγλινίδη (starlix)

iii) Διγουανίδες

Ο κυριότερος εκπρόσωπος είναι η μετφορμίνη (glucophage). Δρα στο ήπαρ, όπου μειώνει την παραγωγή και απόδοση γλυκόζης στην κυκλοφορία. Επίσης μειώνει την αντίσταση στην ινσουλίνη και προάγει τη δράση στους περιφερικούς ιστούς (μυϊκό και λιπώδη ιστό). Επίσης έχει ευεργετική δράση στην αρτηριακή υπέρταση, τα λιπίδια και τα αγγεία.

Ενδείκνυνται στη θεραπεία του ΣΔ2 σαν μονοθεραπεία ή σε συνδυασμό με άλλα αντιδιαβητικά δισκία ή ινσουλίνη. Αντενδείκνυνται σε ηπατική και νεφρική ανεπάρκεια. Οι κυριότερες ανεπιθύμητες ενέργειες είναι δυσπεψία, κοιλιακά άλγη, διάρροια.

iv) Αναστολείς των α-γλυκοσιδασών

Ο κυριότερος εκπρόσωπος της ομάδας αυτής είναι η ακαρβόζη (glucobay).

Η δράση της ακαρβόζης περιορίζεται στο λεπτό έντερο, όπου αναστέλλει τη δράση των ενζύμων που προάγουν τη διάσπαση του αμύλου σε γλυκόζη, με αποτέλεσμα να επιβραδύνεται σημαντικά ο ρυθμός εισόδου της γλυκόζης στην κυκλοφορία μετά το γεύμα και να μειώνεται σημαντικά ο ρυθμός εισόδου της γλυκόζης στην κυκλοφορία μετά το γεύμα και να μειώνεται  σημαντικά η μεταγευματική υπεργλυκαιμία. Μπορεί να προκαλέσει μετεωρισμό κοιλίας και διάρροιες.

v) Θειαζολιδινεδιόνες (γλιταζόνες)

Κυριότερος εκπρόσωπος είναι η πιογλιταζόνη (actos). Η πιογλιταζόνη μειώνει την ηπατική απόδοση γλυκόζης στην κυκλοφορία και αυξάνει την πρόσληψη και το μεταβολισμό της γλυκόζης στο μυϊκό ιστό.

Επιπλέον έχει ευεργετική επίδραση στην αρτηριακή πίεση, τα λιπίδια, τα αγγεία. Δεν πρέπει να χορηγείται σε ασθενείς με καρδιακή και ηπατική ανεπάρκεια. Ενδείκνυνται στη θεραπεία του ΣΔ2 σαν μονοθεραπεία ή σε συνδυασμό με άλλα αντιδιαβητικά δισκία ή ινσουλίνη. Ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορεί να προκύψουν είναι ηπατική διαταραχή αναιμία, οίδημα και αύξηση του σωματικού βάρους.

vi) Αναστολείς του ενζύμου διπεπτιδυλ-πεπτιδάση IV (DPP-IV)

Το ένζυμο DPP-IV αδρανοποιεί το GLP-I και το GIP, δύο ορμόνες που παράγονται στο λεπτό έντερο μετά τη λήψη τροφής και οι οποίες ενισχύουν τη δράση της ινσουλίνης. Οι αναστολείς του ενζύμου αυτού, χρησιμοποιούνται για την ενίσχυση δράσης του GLP-I και GIP που έχει σαν αποτέλεσμα την παράταση της δράσης της ινσουλίνης και την ελάττωση της υπεργλυκαιμίας. Χορηγούνται για τη θεραπεία του ΣΔ2 σαν μονοθεραπεία ή σε συνδυασμό με άλλα αντιδιαβητικά δισκία ή ινσουλίνη. Οι συνηθέστερες ανεπιθύμητες ενέργειες που παρατηρούνται κατά τη διάρκεια της θεραπείας με τις ουσίες αυτές είναι προβλήματα από το πεπτικό σύστημα, όπως κοιλικό άλγος, διάρροια, ναυτία, έμετος.

Οι κυριότεροι εκπρόσωποι της κατηγορίας αυτής είναι η σιταγλιπτίνη (januvia), η βιλνταγλιπτίνη (galvus), και η σαξαγλιπτίνη (onglyza), ενώ αναμένεται να κυκλοφορήσουν και άλλα φάρμακα της κατηγορίας αυτής.

ΓΕΝΙΚΑ

• Η επιλογή του φαρμάκου για τον κάθε διαβητικό θα εξαρτηθεί από την ηλικία  του ασθενούς, το σωματικό βάρος, τα σάκχαρα νηστείας, τα μεταγευματικά σάκχαρα, την γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη και τα συνυπάρχοντα νοσήματα (καρδιακή ανεπάρκεια, ηπατική ανεπάρκεια, νεφρική ανεπάρκεια, γαστρεντερικές διαταραχές)
• Οι αναστολείς των α-γλυκοσιδασών επιβραδύνουν την απορρόφηση της  γλυκόζης από το έντερο, οι διγουανίδες και οι γλιταζόνες μειώνουν την αντίσταση στην ινσουλίνη, οι σουλφουνλουρίες, οι γλινίδες και οι αναστολείς DPP-4 προάγουν την έκκριση ινσουλίνης
• Επειδή οι περισσότεροι διαβητικοί εμφανίζουν αντίσταση στην ινσουλίνη λόγω παχυσαρκίας που συχνά συνυπάρχει το φάρμακο εκλογής που αρχικά χορηγείται μετά τη διάγνωση του διαβήτη είναι η μετφορμίνη. Η δόση της αναπροσαρμόζεται ανά 10-15 μέρες με γνώμονα τις τιμές γλυκόζης νηστείας και 2 ώρες μετά το γεύμα (νηστείας < 130mg % και 2 ώρες μετά γεύμα < 180mg %)
• Αν δεν επιτευχθούν οι στόχοι γλυκόζης με μονοθεραπεία δοκιμάζονται συνδυασμοί δυο ή και τριών κατηγοριών φαρμάκων
• Όταν οι ασθενείς λαμβάνουν τη μέγιστη δόση των υπογλυκαιμικών δισκίων και δεν επιτυγχάνουν τους στόχους ρύθμισης, πρέπει να γίνεται έναρξη με ινσουλίνη